Okrągły Stół według Małgorzaty Tabaki

Od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 trwało w Polsce pacyfikowanie komunistów, którzy mieli szefa w Moskwie i władzę  w Europie Środkowo – Wschodniej. To była ogromna siła na  świecie  –  z bronią atomową , ulokowaną również w Polsce. Po drugiej stronie, po przeciwnej stronie komunistów,  do stołu, zwanego  „okrągłym stołem” usiadła najodważniejsza część polskiej opozycji i przedstawiciele Kościoła katolickiego i Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Rozmowy prowadzono w kilku miejscach, a ich rozpoczęcie i zakończenie odbyło się w siedzibie Urzędu Rady Ministrów Polskie Rzeczpospolitej Ludowej  w Pałacu Namiestnikowskim, dziś miejsce urzędu prezydenta Andrzeja Dudy.

W obradach wszystkich zespołów, podzespołów i grup roboczych brało udział ok. 717 osób jako  uczestnicy, eksperci  i obserwatorzy. Według Jarosława Kaczyńskiego kilka tysięcy osób zaangażowanych w okrągły stół się pomyliło,  łącznie z jego bratem Lechem Kaczyńskim, którego widać na większości zdjęć.

Największym osiągnięciem OKRĄGŁEGO STOŁU były częściowo wolne wybory wyznaczone na 4 czerwca 1989 roku. To jedno z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski, od którego rozpoczęły się zmiany ustrojowe, cywilizacyjne i społeczne.

Jak to wtedy było

Od początku ’89 roku przez kraj przewalały się strajki, protesty, rewolucje i rezolucje a  gabinetowe przewroty unieważniały się następnego dnia. Wszystko się rozłaziło, rozmazywało i topiło w oparach wiecznego gadania i wódki.

I tak, 6 lutego 1989 r. w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu, przy którym układające się „wysokie strony” zadekretowały wolny rynek, wolność słowa i wolność prasy. Również wolne, „częściowo wolne”, wybory, które się odbyły  4 czerwca 1989.  Za demokracją  opowiedziała  się wtedy mniejszość,  jedna trzecia narodu nie poszła głosować, a  jedna trzecia głosujących poparła komunistów. Przyszłość  nie była klarowna.

Rozpadał się realny socjalizm, tak zwane resorty siłowe prężyły muskuły, bo przygotowywały kolejny stan wojenny, w przemyśle wyłączano maszyny z powodu  przerw w dostawach prądu, w PGR-ach nie było czym karmić  ludzi i trzody. Zbliżało się widmo koszmarnego bezrobocia. Sklepy były  puste, w wolnej sprzedaży był tylko ocet i  dzieła sztuki.  Inflacja przekraczała 800  procent w skali rocznej , dolar był jedyną  walutą, za którą można było coś kupić i  kosztował 11 tysięcy złotych przy średniej pensji 200 tysięcy miesięcznie , co stanowiło równowartość 20 butelek wódki Żytniej w Pewexie.  Zadłużenie państwa przekraczało 45 miliardów dolarów.

To nie była tylko transformacja ustrojowa i gospodarcza . Dokonywała się jednocześnie  ogromnej wagi transformacja klasowa i mentalna.

Okrągły stół według Małgorzaty Tabaki

Małgorzata Tabaka była najbardziej wnikliwą i inteligentną obserwatorką i komentatorką swoich. swoich czasów. I znakomitą karykaturzystką, chyba najznakomitszą  w Polsce. Była równa Szymonowi Kobylińskiemu z Polityki, ale swoich karykatur nie podpisywała  Wymagała mądrzejszej widowni.

Niezwykle trafnie komentowała wydarzenia polityczne, społeczne i obyczajowe w czasopismach ogólnopolskich i zagranicznych,

Debiutowała w tygodniku „Polityka” w połowie lat 70. Rysunki  podpisane Tabaka drukowały między innymi: Polityka, Życie Literackie, Literatura, Szpilki, Karuzela, Zdanie, Radar, Przegląd Tygodniowy, Prasa, Prawo i Życie, Ruch Muzyczny, Twój Styl, Kultura, Wprost, Przegląd, Spotkania z Zabytkami, Kraków oraz  inne ogólnopolskie gazety i czasopisma. Tabaka opublikowała ponad 5 tysięcy rysunków prasowych

Za swe rysunki polityczno-satyryczne publikowane w prasie w latach 1976 – 1981 została uhonorowana najwyższą nagrodą nadawaną przez redakcję satyrycznych „Szpilek” – „Złotą Szpilką 82”, i jako laureatka – indywidualną wystawą w Galerii Szpilek w Warszawie, gdzie miała  okazję pokazać także prace niedopuszczone do oficjalnych publikacji.

Tabaka była laureatką wielu prestiżowych wyróżnień i nagród za twórczość graficzną w zakresie rysunku satyrycznego i prasowego w kraju i za granicą. Grafiki  satyryczne Małgorzaty Tabaki zachwycały nie tylko europejczyków ale zdobywały uznanie też na innych kontynentach. International Journal of Comic ( USA) w 1999r. zamieścił Jej obszerną notkę biograficzną wraz z pracami a Witty World (USA) proponował współpracę redakcyjną.

Pokazywała swoje prace na indywidualnych wystawach malarstwa i grafiki w Kolonii, Oberhausen, Oldenburgu, Bergisch-Gladbach, Hattingen. Była zapraszana na międzynarodowe wystawy i spotkania satyryków do Frankfurtu, Hamburga, Essen, Monachium, Ancony, Marostici, Teresiny.

.Prace Tabaki są w zasobach muzeów  w Bazylei, Hamburgu, Montrealu, Knkke-Heist, Beringen, Anconie, Tokio i galerii w Europie oraz w posiadaniu osób prywatnych.

Zmarła w 2014 roku.

Z własnej kolekcji wybrałem, moim zdaniem, najcelniejsze rysunkowe komentarza do „okrągłego stołu”.